Gdzie przebiega granica między mobbingiem a innymi formami wywierania wpływu na pracowników? Na czym mobbing polega i czy można na drodze prawnej domagać się zadośćuczynienia od osoby, która się go dopuszcza?

Mobbing to inaczej działanie mające na celu ośmieszenie, poniżenie lub wykluczenie pracownika z reszty zespołu. Przybiera różne formy, począwszy od z pozoru niewinnych żartów, przez uporczywe i długotrwałe nękanie pracownika w mniej lub bardziej zakamuflowany sposób, po jawne przejawy agresji (niekoniecznie fizycznej). Wspólnym mianownikiem tych wszystkich działań jest osłabienie samooceny pracownika, odizolowanie go od grupy i doprowadzenie go do psychicznej prostracji. Ofiarami mobbingu najczęściej padają osoby odznaczające się niepospolitymi umiejętnościami, które korzystnie wyróżniają się na tle reszty zespołu. Nierzadko przyczyną skierowanej przeciw nim agresji jest zadrażniona miłość własna przełożonego.

Czy przed mobbingiem można się bronić?

Można, a nawet trzeba, aby nie dawać przyzwolenia na tego typu zachowania. Przede wszystkim nie należy zaniedbywać swoich obowiązków zawodowych, aby nie dawać przełożonemu podstaw do jakichkolwiek zastrzeżeń dotyczących jakości wykonywanej przez nas pracy. Należy również wziąć pod uwagę możliwość zmiany miejsca pracy – będzie to najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia komfortu psychicznego osoby pokrzywdzonej. Jeśli jednak nie możemy sobie na to pozwolić w najbliższym czasie, warto zatroszczyć się o świadków, którzy później, w sądzie, mogliby potwierdzić niewłaściwe zachowanie przełożonego. Należałoby również zebrać możliwie najwięcej materiałów dowodowych, takich jak e-maile, SMS-y, notatki itp. Dobrym pomysłem byłoby nagranie uwłaczających wypowiedzi na dyktafon. Wszystko to na pewno przyda się na ewentualnej rozprawie sądowej. W razie gdybyśmy wskutek mobbingu zostali zmuszeni do rozwiązania umowy o pracę, możemy ubiegać się o odszkodowanie ze strony pracodawcy (art. 943 §3 i §4 Kodeksu pracy). Ważne jednak, aby móc w sądzie powołać się na niezbite dowody. Warto również odnotować, że nie tylko właściciele firm są sprawcami mobbingu. Tego typu zachowań dopuszczają się często usytuowani niżej w hierarchii liderzy poszczególnych zespołów. Obowiązkiem pracodawcy jest przeciwdziałać takim zjawiskom.