Czy pracodawca może narzucić swoim pracownikom sposób ubierania się? Czy pracownicy mogą mieć co do tego zastrzeżenia? Wątpliwości związane z firmowym dress code'em wyjaśniamy poniżej.

Dress code – zalecenie czy wymóg?

W niektórych miejscach pracy duży nacisk kładzie się na stosowny ubiór, odpowiadający renomie przedsiębiorstwa. Pracodawcy mogą oczekiwać od swoich pracowników, że ci dostosują się do zasad panujących w firmie. Ale czym innym są oczekiwania, a czym innym przepisy zawarte w Kodeksie pracy. Czy prawo w jakikolwiek sposób reguluje tę kwestię? Na ile może sobie pozwolić pracodawca w kwestii narzucania dress code'u?

W jakich zawodach obowiązuje dress code?

Dress code obowiązuje przede wszystkim w branżach, w których pracownicy mają częsty i bezpośredni kontakt z klientami. Stosowny ubiór jest jednym z czynników wpływających na wrażenie profesjonalizmu, tak ważne przy zawieraniu jakichkolwiek transakcji. Wygląd zewnętrzny pracownika przyczynia się do budowania wizerunku firmy, która w związku z tym nie może sobie pozwolić na całkowitą swobodę w kwestii ubioru osób zatrudnionych. Z prawnego punktu widzenia istotne jest to, by zasady dotyczące dress code'u znalazły się w regulaminie pracy obowiązującym w danej firmie.

W świetle przepisów

Kodeks pracy nie wymienia bezpośrednio jakichkolwiek reguł związanych z dress codem, nie znaczy to jednak, że wymaganie określonego ubioru przez pracodawcę jest jedynie jego fanaberią nie mającą podstaw prawnych. Zasady dress code'u obowiązujące pracowników zawarte są na ogół w wewnętrznym regulaminie firmy. Artykuł 100 Kodeksu Pracy nakłada na pracownika m.in. obowiązek przestrzegania regulaminu pracy. Co więcej reguły dotyczące dress code'u nie muszą się znaleźć bezpośrednio w regulaminie. Mogą zostać przekazane pracownikowi w dowolnej formie - nawet ustnego polecenia.  Wynika to również z artykułu 100 KP, który w ogólności definiuje obowiązki pracownika. Paragraf pierwszy tego artykułu stwierdza iż pracownik ma obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych, o ile nie wykraczają one poza warunki umowy ani nie są sprzeczne z prawem. Dodatkowo paragraf drugi artykułu 100 KP m.in. nakazuje pracownikowi troskę o dobro przedsiębiorstwa. Dbanie o wizerunek firmy poprzez odpowiedni ubiór kwalifikuje się pod zapisy tego paragrafu.

Ignorowanie poleceń pracodawcy czy zasad zawartych w regulaminie może zostać potraktowane jako naruszenie obowiązków pracowniczych, co z kolei może być podstawą do upomnienia lub nagany. Jeśli te środki nie wystarczą, pracodawca może nawet zwolnić dyscyplinarnie pracownika, który odmawia przestrzegania reguł.

Dress code w pracy – ograniczenia

Istotne jest, że wymagania dotyczące ubioru powinny być adekwatne do rodzaju wykonywanej pracy. Nie mogą też naruszać innych obowiązujących norm. By posłużyć się przykładem: pracodawca nie może żądać od pracownic biurowych noszenia minispódniczek, ponieważ taki obowiązek nie znajduje uzasadnienia w kontekście pracy biurowej. Może jednak zobowiązać do noszenia odzieży z logiem firmy, o ile pokryje koszty jej zakupu i dostarczy ją pracownikom.

Art. 111 Kodeksu pracy mówi o obowiązku szanowania  godności i innych dóbr osobistych pracownika. Dlatego pracodawca nie może mu narzucić noszenia ubioru, który naruszałby godność lub „inne dobra osobiste”. Warto zwrócić uwagę, że przytoczone tu określenia są bardzo ogólne, dopuszczają rozmaite interpretacje. Jednym z tematów mogących budzić kontrowersje jest wymaganie przez niektórych pracodawców strojów, które np: w przestrzeni biurowej byłyby całkowicie nie na miejscu i z pewnością godziłyby w dobra osobiste pracowników. Mowa tu np: o wymaganiach dotyczących ubioru hostess, promotorek marki czy kelnerek. Wymaganie skąpych strojów może, lecz nie musi zostać zinterpretowane jako godzące w dobro pracownika. W tym wypadku taki strój może zostać uznany za uzasadniony.

Pracodawca w kwestii dresscode'u nie ma nieograniczonych praw, jednak są one dość szerokie. W sytuacjach budących jakąkolwiek wątpliwość czy wymagania w tej kwestii będą Ci odpowiadać, najlepiej zapytaj o obowiązujący dress code w firmie już na rozmowie kwalifikacyjnej!